Esther Hayut

Sinds januari 2023 is er in Israël een door ‘n linkse elite geleide opstand uitgebroken over voorgestelde hervormingen inzake het Hooggerechtshof. Over die hervormingen — die het in december 2022 aangetreden kabinet Netanyahu wil doorvoeren — is recent veel geschreven, ook door mij. Maar Caroline Glick had het allemaal al veel eerder in de smiezen. Hieronder volgt is een vertaling van haar oorspronkelijke stuk in het Engels van 24 september 2020: “Israel’s Cautionary Tale for Risk-Averse Republicans” (“Israëls waarschuwend verhaal voor risicomijdende Republikeinen”). De aanleiding voor haar stuk is de strijd om de benoeming van de conservatieve rechter Brett Kavanaugh in het Amerikaanse Hooggerechtshof. Glick wil conservatief-realistische Amerikanen waarschuwen dat ze niet naïef moeten zijn over het belang van dit soort benoemingen. Zie wat er in Israël is gebeurd, zegt ze: daar is een dikastokratische, corrupte en de politiek chanterende dictatuur ontstaan. In een video gepubliceerd op 21 maart 2023 — de tekst is hier te lezen —  gaat ze dieper in op die chantage door hoge rechters van politici en laat ze zien dat die chantage fundamentele gevolgen heeft voor Israël: zoals de catastrofale terugtrekking uit Gaza in 2005, het voortdurende gerechtelijke vervolgen van Netanyahu en het recente plotselinge en onverklaarbare loslaten door president Herzog van een redelijk compromis over de hervormingen om vervolgens met een voorstel te komen dat volkomen voldoet aan de eisen van de baas van het HG, Esther Hayut. En dan nu de vertaling van het stuk van Glick van september 2020.
_______________________________

De strijd om de vacature in het Hooggerechtshof die [in Amerika dus] is ontstaan door het overlijden van rechter Ruth Bader Ginsburg, maakt duidelijk hoe gepolariseerd, lelijk en ontwrichtend de juridische politiek is geworden.

Sommige Republikeinen die vechten voor herverkiezing in paarse staten, zoals senator Susan Collins uit Maine, willen de zetel vacant laten tot na de verkiezingen van 3 november. President Donald Trump en de leider van de meerderheid in de Senaat Mitch McConnell geven er de voorkeur aan de strijd nu te voeren, terwijl de Republikeinen nog de stemmen hebben om een conservatieve rechter te bevestigen, in plaats van het risico te lopen de kans op 3 november te verliezen.

Dit is geen klein geschil. Hoe de Republikeinen nu handelen zal niet alleen een grote invloed hebben op het Hof, maar ook op de toekomst van de vertegenwoordigende politiek in Amerika.

Om te begrijpen wat er op het spel staat, zouden de Republikeinen eens moeten kijken naar de situatie in Israël. Vandaag de dag staan een door en door gepolitiseerd Hooggerechtshof en een leger van gepolitiseerde regeringsadvocaten op het punt om de Israëlische democratie te vernietigen.

Het is een ingewikkeld verhaal. Maar het is goed om te beginnen met een schijnbaar esoterisch verslag dat vorige maand een paar dagen lang in het lokale Israëlische nieuws verscheen.

De (zeer kleine) conservatieve media van Israël berichtten over geloofwaardig bewijsmateriaal dat plaatsvervangend openbaar aanklager Liat Ben Ari verschillende misdrijven en administratieve overtredingen heeft begaan met betrekking tot een beleggingspand dat ze samen met haar man had gekocht. Volgens het verhaal hebben Ben Ari en haar man valselijk toegezegd dat ze in het investeringspand zouden gaan wonen om in aanmerking te komen voor een bod op het nog niet afgebouwde huis. Nadat hun bod was aanvaard, verdeelden Ben Ari en haar man naar verluidt het nieuw gebouwde huis in verhuureenheden, wat in strijd was met de bouwvergunning.

Liat Ben Ari

Dit kleine verhaal werd een grote gebeurtenis omdat Ben Ari de hoofdaanklager is in het proces van premier Benjamin Netanyahu voor de “misdaden” van het onderhandelen met media over minder vijandige berichtgeving en het ontvangen van geschenken in de vorm van wijn en sigaren. Ben Ari wordt gezien als een van de mensen die het meest verantwoordelijk zijn voor de controversiële beslissing om deze triviale daden te omschrijven als “fraude en schending van vertrouwen en omkoping” en om een zittende premier aan te klagen op beschuldigingen die op zijn best dubieus zijn.

Binnen enkele dagen na de rapporten werd Ben Ari’s wangedrag met terugwerkende kracht legaal gemaakt. De gemeente waar het landgoed ligt, riep een speciale vergadering van de planningsraad bijeen en keurde de onwettige acties van Ben Ari achteraf goed. De berichtgeving droogde op en Ben Ari ging gewoon verder.

De bouwovertredingen waren niet Ben Ari’s enige vermeende overtreding door de jaren heen. Ze is ook meerdere malen geloofwaardig beschuldigd van het afleggen van valse schriftelijke en mondelinge getuigenissen voor rechtbanken. Geen van de beschuldigingen is onderzocht.

Ben Ari is ook niet de enige openbare aanklager tegen wie geloofwaardige beschuldigingen van corruptie zijn geuit. Voormalig openbaar aanklager Shai Nitzan — die toezicht hield op Netanyahu’s onderzoek en aanklachten – en procureur-generaal Avichai Mandelblit — die Netanyahu in staat van beschuldiging stelde — zijn beiden geloofwaardig beschuldigd van criminele corruptie.

Zo zijn ook verschillende rechters van het Israëlische Hooggerechtshof beschuldigd van criminele activiteiten. In de afgelopen twee maanden heeft een van Israëls beste onderzoeksjournalisten het ene geval na het andere aan het licht gebracht waarin rechters van het Hooggerechtshof — in de eerste plaats opperrechter Esther Hayut — zaken hebben beoordeeld waarbij de financiële belangen van naaste vrienden en familieleden in het geding waren, en uitspraak hebben gedaan ten gunste van hun vrienden en familieleden.

Geen van deze beschuldigingen is onderzocht. En de niet-conservatieve media in Israël — dat wil zeggen de overgrote meerderheid van de Israëlische media — hebben alle verhalen genegeerd. De voorkeursbehandeling van Ben Ari is een kleine indicatie van wat er gebeurt als politici — die lelijke gevechten willen vermijden en op zoek zijn naar goede media-aandacht — hun macht opgeven om hoge gerechtelijke en openbare aanklagers te benoemen.

Een generatie geleden begrepen rechtse Israëlische politici niet wat er op het spel stond in de gevechten over de benoemingen bij het Hooggerechtshof en de benoemingen van hoge ambtenaren bij het Ministerie van Justitie, waaronder de procureur-generaal en de openbare aanklager. Ze gaven toe aan de elitaire opvatting dat politici benoemingen aan “professionals” moeten overlaten om te voorkomen dat het rechtssysteem gepolitiseerd wordt.

Het respect van de politici voor “professionals” in Israël was zo lang zo groot dat ze de rechters van het Hooggerechtshof effectieve controle gaven over de selectie van hun eigen opvolgers. De gekozen leiders van Israël stemden er ook mee in om een commissie te vormen, geleid door een rechter van het Hooggerechtshof, om benoemingen voor hoge regeringsfuncties, waaronder de procureur-generaal en de openbare aanklager, door te lichten. De rechters gebruikten de macht die ze hadden gekregen om niet alleen controle te krijgen over de overheidsbureaucratie, maar ook over de benoeming en het ontslag van ministers, generaals van het leger, burgemeesters en ambtenaren op alle niveaus van het strafrechtelijk apparaat.

Zoals enkele tegenstanders — waaronder Amerikaanse advocaten — destijds waarschuwden, hield het toekennen van de macht om rechters en hoge regeringsambtenaren te benoemen aan “professionals” de politiek niet uit het benoemingsproces. Integendeel, het veroorzaakte de radicale politisering van de hele juridische broederschap en een groot deel van de rest van de hogere overheidsdienst.

En dit is logisch. Politiek volgt politieke macht. Als de rechters politieke macht hebben, zijn ze niet minder politiek dan politici. En wanneer hun macht absoluut is, is de politisering dat ook. Onder controle van de rechters weerspiegelen de leden van Israëls juridische broederschap allemaal de politieke standpunten van hun leiders.

De leden van de broederschap streven ernaar hun controle over alle aspecten van het openbare leven in Israël te vergroten. Bijgevolg steunen ze elkaar terwijl ze steeds grotere bevoegdheden van politici overnemen in naam van “professionalisme” en “depolitisering”. Als despoten die alleen aan zichzelf verantwoording schuldig zijn, geloven de leden van de gepolitiseerde juridische broederschap dat ze gelijker zijn dan de rest van de burgers van de staat.

In de afgelopen 20 jaar hebben beslissingen van openbare aanklagers met betrekking tot politieke figuren uniform de politieke belangen van de broederschap bevorderd. Politici die de opvattingen en prerogatieven van de broederschap delen, worden met rust gelaten. Politici die het rechtssysteem willen hervormen, met inbegrip van de benoemingsprocedure, zijn routinematig strafrechtelijk vervolgd — meestal voor vermeende overtredingen.

De vervolging van Netanyahu is de meest extreme en gedurfde demonstratie van de politisering van het rechtssysteem tot nu toe. En tot op zekere hoogte is het niet verrassend. De verheffing van ongekozen advocaten die geen verantwoording hoeven af te leggen aan het publiek boven gekozen leiders heeft een criminalisering van de politiek in de hand gewerkt.

Deze afschuwelijke stand van zaken zou nooit tot stand zijn gekomen als elitaire en naïeve rechtse politici hun macht om hoge functionarissen te benoemen niet botweg hadden afgestaan in de hoop op ophemeling door de progessieve pers.

En dit brengt ons terug bij de Verenigde Staten en het geschil over de vraag of er voor 3 november een rommelige en lelijke bevestigingsstrijd moet worden gevoerd voor een conservatieve rechter.

Elke nominatie voor het Hooggerechtshof door een Republikeinse president sinds Ronald Reagan’s nominatie van Robert Bork in 1987 stuitte op fel verzet van de Democraten.

Tijdens zijn bevestigingshoorzittingen in 1991 noemde rechter Clarence Thomas de campagne van persoonlijke vernietiging waaraan hij werd onderworpen door Democratische senatoren, onder leiding van de toenmalige voorzitter van de Juridische Commissie Joe Biden, “een high-tech lynchpartij”.

De behandeling van Republikeinse gezagsdragers is sindsdien alleen maar erger geworden en bereikte een schokkend dieptepunt tijdens de hoorzittingen over de benoeming van rechter Brett Kavanaugh.

De Democraten hebben van het verkrijgen van een progressieve meerderheid in het Hooggerechtshof hun belangrijkste doel gemaakt, omdat ze het Hof zien als een middel om steeds radicalere beleidsdoelen te bereiken. Activistische rechters die optreden als een aparte wetgevende tak kunnen beleid dicteren waar de meerderheid van de Amerikanen tegen is. Het mandaat van het Hooggerechtshof voor het homohuwelijk was slechts één voorbeeld van hoe rechters de plaats van kiezers en wetgevers hebben ingenomen als scheidsrechters over sociaal beleid.

De vraag waar de Republikeinen vandaag voor staan is of ze bereid zijn om nu een harde strijd te leveren en de mogelijkheid van een progressieve overname van het Hof voor de nabije toekomst te blokkeren, of dat ze bereid zijn om het risico te lopen de kans op een conservatief Hof te verspelen om een lelijke strijd voor de verkiezingen te vermijden.

De ervaring van Israël moet dienen als een waarschuwing voor risicomijdende Republikeinen.

Sinds het openbaar ministerie drie jaar geleden een strafrechtelijk onderzoek tegen Netanyahu opende, is de Israëlische samenleving verwikkeld in een dodelijke strijd tussen degenen die de juridische broederschap willen depolitiseren door de politieke controle op hoge benoemingen te herstellen en de bevoegdheden ervan te beperken, en degenen die volhouden dat “professionals” inherent onkreukbaar zijn en gezegend met een beter beoordelingsvermogen dan de politici die verantwoording moeten afleggen aan hun “onwetende” kiezers.

Om het systeem te veranderen is zowel een absolute meerderheid in de Knesset nodig als, wat misschien nog belangrijker is, gekozen leiders die bereid zijn om strafrechtelijke vervolging en afschuwelijke berichtgeving in de pers te riskeren om de strijd te winnen.

Met de benarde situatie van Israël in gedachten, moeten Republikeinen begrijpen dat hoe lelijk de strijd ook wordt over de vraag of vóór 3 november een nieuwe rechter voor het Hooggerechtshof bevestigd moet worden: het zal een peuleschil zijn vergeleken met de oorlog om het voortbestaan van de democratie waarin Israëli’s nu verwikkeld zijn.

Het alternatief voor politieke gevechten over de samenstelling van het Hof is geen politieke vrede. Het is een politiek orgaan dat aan niemand verantwoording aflegt.

______________________

Caroline B. Glick is senior columnist bij Israel Hayom en auteur van The Israeli Solution: A One-State Plan for Peace in the Middle East (Crown Forum, 2014). Van 1994 tot 1996 was ze kernlid van Israëls onderhandelingsteam met de PLO.